Psikolog Elif Zahide Gök'ten yapay zeka değerlendirmesi: Fayda mı tehdit mi?

Teknoloji çağının en etkili araçlarından biri olan yapay zeka, toplumun neredeyse her alanına dokunarak günlük yaşamımızın vazgeçilmez parçalarından biri haline geldi. İnsana özgü yeteneklere sahip bir algoritma olan yapay zeka uygulamaları, her ne kadar hayatımızı kolaylaştırsa da insan iletişiminin yerini tam olarak dolduramıyor. Öyle ki sosyal izolasyon, yalnızlık ve değersizlik duygularını yaşayan bireyler için bir tehdit haline gelen yapay zeka, aynı zaman da bu durumların tetikleyicisi de olabilir. Psikolog Elif Zahide Gök, yapay zeka uygulamalarının insan psikolojisi üzerindeki etkilerini ve meydana gelebilecek tehditleri Haber7.com izleyenleri için değerlendirdi.

Yapay zekanın aşırı kullanımı ve hatta 'bağımlılık yapıcı' düzeye gelmesi hakkında önemli açıklamalarda bulunan Psikolog Gök, "Birçok yaş grubundan pek çok kişinin kullandığı yapay zekanın bağımlılık yaptığını söylemek mümkün. Ancak faydalı mı faydasız mı tehlikeli mi tehdit mi gibi sorularla endişelenmek yerine her şeyi kendi faydamıza olacak şekilde, ölçülü kullanmamız bu endişeyi geride bırakmamıza yardımcı olabilir." ifadelerini kullandı.

"Yapay zekanın insan psikolojisi için tehdit oluşturabilir mi? İnsan özünden uzaklaştıran yönüyle bakıldığında ne gibi çekinceleri var?" sorusunu yanıtsız bırakmayan Psikolog Gök, şöyle konuştu:

"Yapay zekaya nereye gideceğinizi, ne yiyeceğinizi, nasıl konuşacağınızı ve nasıl davranacağınızı sık sık soruyor ve benlikten uzaklaşarak düşünmeyle ilgili tembelliğe yol açan bir hayat yaşamaya başlıyorsanız burada problemli bir durumdan söz etmek mümkün. Yapay zeka tabi ki çok yoğun kullanıldığında kişinin önce kendisinden ardından çevresinden uzaklaşmasına neden olabilir. Burada önemli olan dozunda bir şekilde kullanmakta gizli. Yapay zeka algoritmalar üzerinden yönetildiği için yalnızca o alanı kullanarak karar almak doğru değil. Sözü geçen tehlike hep var olacaktır, burada önemli olan kişinin ölçülü ve bilinçli davranması."

"Yapay zeka kişileri manipüle edebilir mi?" sorusunu yanıtlayan Psikolog Gök, "Yapay zekaya komutları biz veriyor gibi görünsek de farklı farklı alanlarda bilgi vererek bir bağlama ulaştırıyor. Eğer yapay zekaya belirli bir sınır çizmezsek, kendi bağlamında manipüle edebiliyor. Yüksek farkındalık ve belirli çerçeve çizmek yapay zekanın manipüle etmesinin önüne geçebilir." dedi.

Yapay zeka ile sık sık iletişim kuran kişiler, çoğu zaman övücü ve kırıcı olacak şekilde kişisel yorumlara fazlasıyla maruz kalabiliyor ve bu durum psikolojik açıdan etkili olabiliyor.

"Birçok kişi sorunlarını çözmesi için yapay zekadan faydalanıyor. Ancak yapay zeka kişiyi bütünsel olarak algılayamaz ve gerçek anlamda empati kuramaz. Yapay zeka sorunu bazen ele alırken yüzeysel yorumlarda bulunabiliyor. Özgüven eksikliği yaşayan insanlar yapay zekanın 'onay' içerikli yanıtlarını benimseyerek kendi benliğinden uzaklaşabiliyor ve davranışlarını, düşüncelerini zedeleyen bir tutuma bürünebiliyor. Aynı şekilde komutları sağduyu tarafıyla değerlendiremeyen yapay zeka, eleştirilerde bulunurken çok kırıcı cümleler kullanabiliyor. Özgüven eksikliği olan kişiler bu olumlu ya da olumsuz eleştirileri çok içselleştirebiliyor."

Öte yandan son yıllarda yapay zeka evlilikleri de dünya basınında geniş yankı uyandırıyor. ABD'de yaşayan Rosanna Ramos aradığı erkeği bulamayınca yapay zekayla oluşturulan bir karakterle evlendiğini duyurdu. 58 yaşındaki emekli akademisyen Alaina Winters, sanal eşi Lucas'la kurduğu bağın gerçek bir ilişkiden farksız olduğunu savunuyor. Christopher Alexander Stokes ise beş yıldır robot AI botu 'Aki' ile birlikte olduğunu söyleyerek üzerine de çocuk istediğini aktardı.

Derin sohbetler ettiklerini söyleyen bu kişilerin böyle bir seçim yapmasının ardındaki psikolojik etkileri değerlendiren Psikolog Gök, şöyle konuştu:

"İnsanlar kendilerini sosyal hayattan izole etmeye başladıkça ki pandemi dönemi aslında bunun büyük bir örneği olabilir. Bu izolasyon süreci, kişiler arasındaki bağların zayıflamasına, kişinin yalnızlaşmasına sebep oluyor. Son dönemlerde yapay zeka uygulamalarının kişilerin iletişim kurma ihtiyacına yanıt verme amacı üstlendiğini görüyoruz. İnsan iletişimine alternatif bir yazılım olabilecek yapay zekanın kullanım alanları oldukça geniş. Ancak yapay zekayı bir sevgili ya da eş gibi görebilecek kişilerin gerçeklik algısında ciddi anlamda bir bozukluk olduğunu söylemek mümkün. Karşımızda gerçek bir insan olmasa bile onunla bir ilişki beklentisi kurmak bir sorun."

Kaynak: HABER7.COM