Kamuoyunda sık sık tartışılan yap-işlet-devret yani kamu özel işbirliği projelerinden olan Avrasya Tüneli, Çanakkale Köprüsü ve Çam ve Sakura Hastanesi gibi dev projeler Türkiye'nin kalkınmasında önemli bir rol oynadı.
Kamu Özel İşbirliği Araştırma Merkezi Başkanı Dr. Eyüp Vural Aydın, Türkiye'nin dev projelerini Haber7'ye anlattı.
Son 40 yıl içerisinde yap-işlet-devret kapsamında 270 adet projenin tamamlandığını belirten Aydın, bu projelerin yatırım büyüklüğünün 100 milyar dolar olduğunu söyledi. Bu 100 milyar dolarlık yatırımın 65 milyar dolarlık kısmının son 17 yılda hayata geçirildiğine dikkat çeken Aydın, Türkiye'de hayata geçirilen projelerin daha çok ulaştırma ve enerji ağırlıklı olduğunu belirtti. Aydın, Avrasya Tüneli, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Gebze-İstanbul Otoyolu, Osmangazi Köprüsü ve Çanakkale köprüsü gibi projelerin yanı sıra hayata geçirilen şehir hastanelerinin de Türkiye'nin kalkınmasında önemli bir rol oynadığının altını çizdi.
"TÜRKİYE'NİN KALKINMASININ ÖNEMLİ BİR PARÇASI"
Kamunun her zaman kar elde etmek için yatırım yapmayacağına işaret eden Aydın, "Bir ülke iki türlü kalkınabilir. birincisi endüstriyeldir, ürettiğinizi satmanız gerekir. Diğeri ise mega projelerdir, Türkiye'de hayata geçirilen dev projeler kalkınmanın en önemli parçası oldu" dedi. Hizmete sunulan yap-işlet-devret projelerinin hepsinin birbirini tamamlayan projeler olduğunun altını çizen Aydın, İstanbul Havalimanı'nın kamu özel işbirliği ile yapılan en önemli projelerinin başında geldiğini söyledi. Projelerin en önemli kısmının finansmanı ve inşaatı olduğunu belirten Aydın, bu projelerin inşaat kısmında çok üst düzey bir koordinasyon gerektiğini, bu durumun da özel sektör işbirliği ile sağlandığına dikkat çekti. Aydın, "Mega projelerin finansmanı kadar zamanında tamamlanması da önemli, bu projelerin kamu özel işbirliği ile yapılması üst düzey koordinasyonu sağlıyor" dedi.
"AVRASYA TÜNELİ'NDEN GÜNLÜK 73 BİN ARAÇ GEÇİYOR"
Mega projelerinin zarar ettiğine yönelik eleştiriler hakkında da konuşan Aydın, İstanbul Havalimanı'nın 1 yıllık kirasının 1 milyar Euro olduğunu ve hükümetin bu kazançla tüm KÖİ projelerini garantilediğini belirtti. İstanbul Havalimanı'nın ilk inşası başladığında uzak olduğuna dair eleştirileri hatırlatan Aydın, şu an şehrin o tarafa doğru yerleşmeye başladığına dikkat çekti. Avrasya Tüneli'nden günde 73 bin aracın geçtiğini söyleyen Aydın, "Devlet böyle bir yapıyı yap-işlet-devret modeli ile değil, sadece kamu tarafıyla inşa etmeye çalışsa projenin hizmete sunulması 10 yılı bulurdu" dedi. Aydın, Çok kısa bir süre içerisinde KÖİ projelerinin finansman ihtiyacını karşılamaya başlayacağını belirtti.
SUUDİ ARABİSTAN'DA KÖİ PROJELERİ ANLATILACAK
Türkiye'deki mega projelerin Suudi Arabistan'da örnek oluşturduğunu belirten Aydın, Suudi Arabistan'daki KÖİ projelerine danışmanlık yapacaklarını söyledi. Suudi Arabistan'ın, Türk şirketlerinin proje deneyimleri nedeniyle işbirliği yapmak istediğini belirten Aydın, çok kısa bir zamanda bu ülkede çalışmalara başlayacaklarını belirtti.