Bakan Yerlikaya açıkladı: 3 bin gizli yolcu denetim yapacak

Bakan Yerlikaya'nın açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:

Güvenli trafik kültürünü oluşturmak, daha da güçlü hale getirmek istiyoruz. 780 bin kilometre kare Türkiye, 470 bin Mavi Vatan'da tek hedefimiz Türkiye'nin huzuru ve güvenliği için gayret göstermek. Bu yolların kuralı var yolların kralı yok. Tek niyetimiz var. Biz kurallara riayet kültürünü güçlendirmek ve can kayıpları olmasın, derdimiz bu. Bizim hükümetlerimiz döneminde; yani 23 yıldan beri 2021 yılının 3 Şubat günü sayın Cumhurbaşkanımız bir genelge yayımladı. Bunu da külliyeden vatandaşlarımızla paylaştı. "2030'un sonuna geldiğimizde trafikte can kaybını yarı yarıya düşürmek, 2050'de trafikte sıfır can kaybı" demişti. İlgili tüm kurum ve kuruluşlara talimat verdi. Ben tam bugün 4 Haziran'da göreve geldim. Bu yılın Mart ayında 36. Bakanlar Kurulu toplantısında Cumhurbaşkanımızın talimatıyla ilgili nereye geldiğimizi paylaştım. İçişleri Bakanlığı olarak yollarda denetimlerden sorumlu bakanlık olarak bu ihtiyaç nereden doğduğunu anlattım.

KURBAN BAYRAMI TEDBİRLERİ NELER OLACAK?

Bizim trafik kurallarının tek bir amacı var; kazanın olmaması vefat ve yaralanan olmaması. Bayramlar sevinç günümüz hepimiz için. 32 milyon aracın pek çoğu sürücülerin pek çoğu pik zamanlarda bir anda yollara çıkıyor. Böyle ortamda kurala riayet daha elzem. Sahada olmamız lazım. 30 Mayıs - 11 Haziran arasında 17 bin 645 ekip 33 bin 943 personel görev alacak. 68 bin 829 polis ve jandarmamız görevlendirildi. Biz bayram sevinci yaşarken onlar yollarda olacak. İyi ki varlar.

"3 BİN GİZLİ YOLCU DENETİM YAPACAKLAR"

Bu bayrama özel aldığımız tedbirler. 3 bin gizli yolcu var. Otobüsler tarifeli seferleri yapan şirketler var. Önde şoförü çok rahat izleyebileceği koltuklardan bilet alıyoruz. 3 bin gizli yolcu izleyecek. Sürücü kurallara uyuyor mu? Takografa uyuyor mu? Otobüs içinde bunları not alıyor. Bu arada denetim doğru mu yapılıyor, bunu da not alıyor. Yolculuğun hitamında şoförden mikrofonu alıyor kendini tanıtıyor. 'Ben gizli yolcu denetimiyle şuyum' diyor. Kusurlar varsa işlem yapılıyor. Veya şoför ve kemer kullanan yolcuları tebrik ediyor. Hemen yanında özel denetim türü var. Terminallerde trafik şubelerimiz var. Buralarda polis müfettişleri görevlendirdik. O arkadaşlarımız terminallerdeki trafik şubelerini denetleme yapıyorlar. 1485 mobil radar var. Bunlar hız denetimi yapacaklar. Günde 10 kişi aşırı hızdan ölüyor. Havadan da denetimlerimiz var. 6 bin 339 saat denetim yapılacak. Vatandaşlara diyorum ki, 'Kurallara uyun yolun sonu bayram olsun'.

"EKSİK OLAN TARAFIMIZ TRAFİK KÜLTÜRÜ"

2024'ten önce 2021 ve 2022 az olan rakamların olduğu yıl. 2023'te bir anda yükseldi. Neden? Deprem oldu. Bütün denetimler durdu. Biz can derdine, oraya ikmal ve oradan tahliye derdiyle uğraştık. 2023'ün sonuna kadar son 6 ayda tekrar güncelledik. 2023'ün sonunda 17,9'la kapattık. 2024'de nüfus 85.6, araç sayısı 31.9, toplam can kaybı 6 bin 351. Bundan sonraki hedefimiz şudur. 100 bin kişide can kaybı günde 7,16 diyor projeksiyonumuz. Bizim iddiamız 2030'dan önce bu rakamları başarmak. Yollarımızın durumu nasıl? Bölünmüş yol şu anda 29 bin 730 kilometre. Otoyol 3 bin 796 kilometre. Tünel şimdi 789 kilometre. Bitmemiş olanları söylemiyorum. Yollar Avrupa yollarından çok daha iyi. Sanat yapılarımız dediğimiz viyadük, köprü ve tünellerimiz. Araç sayılarımız dünyada lansmanı çıkan tüm araçların hemen hemen hepsi Türkiye'de devreye giriyor. Eksik olan tarafımız ne? Trafik kurallarına uyma kültürümüz. Bununla ilgili kendimizi yenilememiz lazım. En fazla ölüm ve yaralanmanın olduğu ihlallerle ilgili çalıştık, 36 maddeye getirdik. Şu anda Adalet Komisyonu'ndan geçti inşallah bayramdan sonra TBMM genel kurula gelecek.

"YAKA KAMERALARI 111 BİN 604 SAYIYA ULAŞACAK"

Bu yolların her yerinde bizlerin olması lazım. Eğer yollarda güven, huzurla ilgili hedef varsa benim yollarda olmam lazım. Trafik araçlarını yüzde 50 artırdık. Radar 1485 oldu. Vatandaşla yüz yüze denetimlerde bir şahidimiz olsun istedik, bu da yaka kamerası. Bu sayı şu anda bugün için 42 bin 604, Allah'ın izniyle 111 bin 604'e ulaştıracağız yaka kameralarını. Bir vatandaşımızın personelimizle ilgili şikayet etmesini istemiyoruz. Her zaman nezaket, tebessüm, tebessüm diyoruz. Farklı bir muamele olursa kamera kaydı oluyor. Bundan çok memnunuz.

"VATANDAŞIMIZIN YÜZDE 85'İ KURALLARA UYUYOR"

Denetimi net yüzde 50 artırdık. Cezai işlem de 10 milyon arttı. Yüzde 44 oldu. Şu anda 184 maddelik Trafik Kanunu var. Ortada önleyicilik sebebi varsa güçlü bir caydırıcılığı olmadığındandır. Sadece organize suç örgütleriyle mücadele etmiyoruz. Vatandaşımız hızdan niye ölsün ki? Yüzde 85'ten daha fazla insan kurallara uyuyor. Az bir kesim var. 'Herkes kurallara uysun, beni bana bırakın' diyor. Böyle bir şey var mı? Caydırıcılıkla ilgili bir kanun yaptık.

"YASA DIŞI ÇAKAR KULLANIMI AZALDI"

Biz vatandaşlarımızda büyük infial uyandıran yasa dışı çakarla ilgili mevcut ceza 6 bin 439 liraydı. Sadece 15 gün trafikten men ediliyordu. Bu ceza 138 bin lira, birincisinde 30 gün bağlanma, ikincisinde 276 bin 345 lira ceza ve 60 gün bağlanma cezası. Bu uygulama 6 aydır uygulanıyor. Yüzde 82 azaldı. Vatandaşın caydırıcılıkla ilgili beklentisi varsa gereğini yapacaksınız. Bu iş yıl sonunda yüzde 90'ın üzerine çıkacak. Bir ara kapkaç vardı hatırlarsınız. Şimdi caydırıcılık geldi bu kapkaççılık bitti. Hız ihlali, şerit değiştirme vatandaşlarımız makas diyor, geçiş önceliği, dönüş kuralına uymama, kırmızı ışık ihlali ve arkadan çarpma. Son 6 ayda hız ihlaliyle ilgili 3,5 milyon işlem yapmışız. 2024'de bunun bilançosu bir günde 10 kişi kaybetmişiz.

KAZALARIN ÇOĞU ŞEHİR İÇİNDE İŞLENİYOR

Son 6 yılda yerleşim yeri dışında 6 bin 590 vatandaşın can kaybı, şehir içi 12 bin 140 can kaybı. Şehir içinde hız sınırı 50, şehirlerarası 90'dır. Hastane ve okul önlerinde 1356 can kaybı olmuş. Bunun 723'ü yaya. Yavrularımızdan 169'u vefat etmiş. 30 kilometre ile gitse bu olmayacaktı. Siz oradan 70'den itibaren hızlarla giderseniz ağır yaralanma ve maalesef vefatlara yol açarsınız. Yerleşim yerinde 5 kilometrelik limit var. 30 olan yerde 35'e kadar kabul ediyoruz. 36 dahil 2 bin lira diyoruz. 30 olan yerde 41'den fazla ise cezalar artıyor. Ölümlü olma ihtimali en güçlü olan 30 olan yerde 76 ile yakalanırsan 20 bin lira ceza. 30 gün ehliyetini alıyoruz. Caydırıcı olmamız lazım. 1 yıl içinde 5 ihlal yaparsa psikiyatri uzmanına havale ediyoruz. Yerleşim yeri dışı, yani şehirlerarası trafikte 10 toleranstan başlıyoruz. 90 olan bir yerde 101 ile yakalanırsa 2 bin lira. 90 olan yerde 141 ile giderseniz 20 bin lira ve 30 gün. İnancımız şu ki günde 10 vatandaşımızın kaybolmasına son vermek istiyoruz.

"DERDİMİZ CEZA YAZMAK DEĞİL KAZALARI AZALTMAK"

Otoyollarımızda 120 radarımız vardı. Her 30-35 kilometrede radarımız var. Yap işlet devret otoyollarımızda hız limiti 140 km. Araçlar iyi yollar mükemmel diye 154 ile gittiğimiz zaman arkamızdan gelip 200 ile gitmek isteyenler oluyor. Bu olmaz. Limitleri de biz artırdık. 130 gayet yeterli. İstanbul-Ankara arasında 30 dakika önce varsak ne varmasak ne? Kuralları uyarak giden adam 150 ile gidiyor, ona niye selektör yapıyorsun? Arkadan çarpmalar aşırı hızdan oluyor çoğunlukla. Benim derdim ceza yazmak değil. Tuzak kurmak değil. Aplikasyon size şu kadar radar var diyecek. Sonuçlara bakarak güvenli trafiğinin nereye evrildiğini anlayacağız.

"ŞEHİR İÇİNE DE RADAR KONULACAK"

Toplam radar sayımız 1485. Bunun 120'si otoyollarda. Çok hız yapılan yerlerde. Yerleşim yerinde radar tedbirini, radar denetimini son derece az yaptığımız için bu kayıpları yaşıyoruz. En büyük eksikliğimiz radar denetimlerini daha çok şehirlerarası yollarda yapıyorduk. Şehir içerisinde, hastane önlerinde radar yoktu. Fırsat bulursak, ki çalışıyoruz. Neden evlatlarımız hayatını kaybetsin? Otoyollarda her 30 kilometrede bir radar olacak. Şimdi bu denetimleri yapmayıp, akışına bıraksak. Bayram süresinde günde 35 kişi vefat etse bu vebali kim çekecek? Siyasi sorumluluk bizim omuzlarımızda. Cumhurbaşkanımızın talimatı var. Bir de hepimiz inançlı insanlarız. Caydırıcı kurallar olmadan bunu başarabilen bir ülke göstersinler bana. Bizim derdimiz tuzak kurmak değil. Tek derdimiz bir cana halel gelmesin. Niye hayatının baharında insanları tekerlekli sandalyede görüyoruz?

MAKAS ATMAYA 90 BİN LİRA CEZA GELİYOR?

Ters istikamette sürmekle ilgili düzenleme yaptık. En az riskli olan tek yönlü yolda 10 bin lira, şehir içi bölünmüş 20 bin lira, otoyolda ters yoldan gitmek 90 bin lira. Trafikte 60 gün ehliyet men edilecek. Makas atma da çok tehlikeli. 90 bin lira 60 gün ehliyet ve 60 gün araç trafikten men edilecek. Vatandaş olarak kamera görüntü varsa işlem yapıyoruz. Düğün konvoyunda trafiği aksatmaya, tehlikeye atmaya hakkımız var mı? Bu yapıldığı zaman 90 bin lira ceza 60 gün ehliyet, 60 gün trafikten men. Tünel, köprü, otoyolda durulur halay çekilir mi? Bu nasıl yapılır? Bunu aklından bile geçirmesin diye 180 bin lira ceza gelecek. 60 gün trafikten men ve 60 gün ehliyete el koyma olacak. Saldırı için araçtan inenin ehliyetine el konulacak, 180 bin lira ceza uygulanacak. Geçiş önceliği ve kavşak kuralı ihlalleri. Tek bir cezası var mevcutta 993 TL. Şimdi ambulans ve itfaiyeye yol vermezsen 46 bin lira ceza, 30 gün ehliyete el konulacak, 30 gün trafikten men edilecek. Ambulansların önünde ve arkasında kameralar var. Ambulans ve itfaiyeye 5 yıl içinde ikincisini yapılıyorsa ehliyet tamamen men edilecek.

CEP TELEFONU VE KIRMIZI IŞIK İHLALLERİ

Hızı limitlere uyar hale getirirsek. Arkadan çarpmanın en önemli nedeni aşırı hız. Daha sonra yakın takip ve cep telefonu. Cep telefonuna 30 gün ehliyet cezası gelecek. Kırmızı ışık ihlali 2 bin 167 lira mevcutta. Birincisinde 5 bin lira, ikincisi 10 bin lira üçüncüsünde 15 bin lira. 1 yılda altıncı defa kırmızıya yakalandığında ehliyet iptal edip doktora gönderilecek.

MOTOKURYE DÜZENLEMESİ YOLDA

Motosiklette kask, eldiven ve ekipman elbisesi ve botun olacak. Bu işin eğitimini alacaksın ve devamlı eğitimini tazeleyeceksin. E-ticaretin olmazsa olması motokurye oldu. Bununla ilgili ciddi problemler geldi. Şimdi 2 ay içerisinde onlar kayda girecek. Önüne gelen motokurye olamayacak, lisansını alacak. Denetime o zaman başlayacağız. 2019'da 866 vefat 2024'de 1484 vefat var motosiklet kullanımından dolayı. Motosiklet denetimini yüzde 114, ceza sistemini yüzde 101 artırdık. 1584 ölüm. Burada en önemli husus kask takmak.

MOTOSİKLETE YÖNELİK CEZALAR DEĞİŞİYOR

Motosiklet kural ihlalleriyle ilgili kask kullanmama cezası 993 liraydı. Şimdi kask birincisi 2500, ikincisinde 50 bin, üçüncü ve fazlasında 10 bin lira olacak. 15 yaşını doldurmamış çocuğa ceza yazamıyoruz. Onu artçı yapana 5 bin lira yazıyoruz. Karayollarında akrobatik hareket yapanlara 46 bin lira ceza. 2 yıl ehliyet men. 60 gün trafikten men. İkinci defa yaparsanız ehliyetiniz iptal olur.

DUR İHTARINA UYMAYANLARA CEZALAR ARTACAK

2024'te son 6 yılda 29 can kaybımız ve 9 şehidimiz var. 1955 yaralımız var. Bizim arkadaşlarımız da gazi oldular. Dur ihtarına uymayıp kaçanı bırakmıyoruz, ant edip yakalanıyoruz. 2 bin 167 lira cezası vardı. Şimdi 200 bin lira olacak dur ihtarına uymayanlara. 60 gün ehliyet men ve 60 gün trafikten men. Dünyayı inceledik bunlarla ilgili hapis cezaları var.

EMNİYET KEMERİ KULLANMAYANA 2 BİN 500 LİRA CEZA

Emniyet kemeri cezası 993 liraydı. Emniyet kemeri sizi hayata bağlıyor. 2025'te emniyet kemeri, ister otobüste ister serviste olun ceza 2 bin 500 lira olacak. Geriye doğru 4. kez ve fazla ihlal edersen ehliyete 30 gün el konulacak.

SÜRÜCÜ BELGESİZ ARAÇ KULLANANLAR

Sürücü belgesiz araç kullanma 18 bin 677 lira. Üç tür sürücü belgesiz durumda aynı cezayı uyguluyorduk. Şimdi belgesi yoksa 40 bin lira. Geçici olarak alınıp da araç kullanıyorsa 200 bin lira. Sürücü belgesi iptal edilmiş ise 200 bin lira. Burada şunu söylüyoruz, belgen yoksa 40 bin lira.

TRAFİKTE DRİFT ATANLAR

Sosyal medyada kural ihlalini paylaşana 25 bin lira ceza uygulanacak. Drift yapan 140 bin lira. Aracını alıp yediemine götürüyoruz. Bunları formula pistlerinde yapsınlar. Otoyol veya bölünmüş yolda bunlar olmayacak.

EYLÜL AYINDA UYGULAMALAR BAŞLAYACAK

Düzenlemeler komisyondan geçti. Bayramdan sonraki hafta değil de ondan sonraki hafta Gazi Meclis'e gelecek. Her bir maddeyi sayın milletvekilleri tartışacaklar. 1 Eylül'e kadar bunların hepsi güncellenecek. Biz Kapıkule'nin dışına çıktığımızda orada gördüklerimizi menkıbe gibi alıyoruz. Can kaybı ve yaralanma olmasın istiyoruz.

"CEZA GELİRLERİ BÜTÇE GELİRİNİN BİNDE 5'İ"

2024 yılında gerçekleşen bütçe gelir rakamı 8,5 trilyon TL diyor sayın bakanımız. Bunun binde 5'i 47 milyar lira cezalarımızın tahlili. Cezaların yarısı olduğu gibi Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'na gidiyor. Bu rakamın yarısı garip gureba, fakir fukaraya gidiyor. Bu cezanın bizim açımızdan bir kıymeti harbiyesi yok. Cezaların tek ana fikri var, kazayı önlemek. Gelin bir can kazadan dolayı engelli olmasın, yaralanmasın, okul, hastane önlerinde bir yaya kazayla karşılaşmasın.

Kaynak: HABER7.COM