Kerem Aktürkoğlu'ndan şikayetçi olmuşlardı! Yargılama aleyhine olur mu?

ÜHollywood'un köklü yapım şirketlerinden Warner Bros, Fenerbahçeli futbolcu Kerem Aktürkoğlu'nun 'Harry Potter' dizi evrenine ait görsel ve işitsel unsurları izinsiz kullandığı gerekçesiyle milli futbolcuya dava açtı.

MARKA VE TELİF HAKKI İHLALİ İDDİASI

Dosyada, "Harry Potter", "Hogwarts", "Gryffindor" gibi ibarelerin Türkiye'de tescilli markalar olduğu açıklandı.

Warner Bros, bu markaların sadece kitap ve filmlerle sınırlı olmayan, dünya çapında büyük ticari değere sahip markalar olduğunu belirterek Kerem Aktürkoğlu'nun paylaşımlarında bu markalara doğrudan atıfta bulunduğunu savundu.

Bunun üzerine futbolseverler de yargılamanın Kerem aleyhinde olup olmayacağını merak etmeye başladı. 



"BU TARTIŞMA YENİ DEĞİL..."

Konuya ilişkin Spor hukukçusu Fatih Şaşıoğlu dikkat çeken bir değerlendirme yaptı. Sosyal medya platformu X'te gündem olan Kerem Aktürkoğlu durumunu inceleyen Şaşıoğlu şunları kaydetti:

Bu tartışma aslında yeni değil, uluslararası literatürde uzun süredir “gol sevinci, dans, özel jest” gibi sportif kutlamaların telif korumasına konu olup olamayacağı ve ticari anlamda lisanslanabilir hale gelip gelemeyeceği tartışılmaktadır.

"TELİF KONUSUNDA SINIRLAR OLDUKÇA MUĞLAK"

Konuyu uzun bir süredir araştıran bir spor hukukçusu olarak özgün nitelik taşıyan, belirli bir koreografiye dayanan kutlamaların teorik olarak telif koruması görebileceğini ancak pratikte sınırların oldukça muğlak olduğunu vurgulayan görüşü benimsemekteyim.

Bir diğer makalede ise gol sevinci veya saha içi jestlerin, tescilli bir markanın asli işlevini zedelemediği sürece marka hukuku bakımından her zaman ihlal sayılmayabileceği; bağlam, ticari nitelik ve karıştırılma ihtimalinin belirleyici olduğu belirtilmektedir. Türk hukuk sisteminde ise; 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununun 29. maddesi, marka hakkına tecavüz düzenlemesini içermektedir. Bu madde, atıf yaptığı 7. madde ile birlikte okunduğunda, esasen “ticari kullanım” alanını düzenlemektedir.

"GOL SEVİNCİ TİCARİ BİR KULLANIM HALİNE BİRE BİR OTURMUYOR"

SMK m.7, markanın hangi biçimlerde kullanıldığını sayarken; mal veya ambalaj üzerinde, hizmet sunumunda, ticaret unvanı veya alan adı olarak ya da reklam ve ticari yazışmalarda kullanılmasını esas alıyor. Gol sevinci, jest ve mimik bu tipik kullanım hallerine bire bir oturmuyor.

SMK m.29/1-a ise, markanın 7. maddede sayılan biçimlerde, marka sahibinin izni olmaksızın kullanılmasını tecavüz olarak tanımlar. Yani ilk eşik şudur: Ortada 7. madde anlamında bir “marka kullanımı” var mı? Gol sevinci ve kişisel sosyal medya paylaşımı bu eşiği aşmamaktadır.

29/1-b ve 29/1-c ise taklit, ticari dolaşıma sokma, satış, ithalat, ihracat, ticari amaçla elde bulundurma gibi açıkça ürün/hizmet pazarlamasına ilişkin fiilleri hedefler. Bir futbolcunun mizahi ya da tematik bir gol sevincini, bu maddelerle bağdaştırmak oldukça güçtür.

Bir başka önemli nokta da SMK m.19/2’deki sessiz kalma düzenlemesidir. Marka sahibi, belirli bir kullanıma uzun süre ses çıkarmamışsa, daha sonra buna karşı sürebileceği iddialar daralabilir. Özellikle sosyal medyada yıllardır yer verilen binlerce benzer içerik lehe delildir.

Spor hukuku perspektifinden meseleye bakarsak: Bir futbolcunun kendisini veya gol sevincini popüler kültür referanslarıyla süslemesi, günümüz spor endüstrisinin doğrudan parçası haline gelmiş durumdadır. Bu durum, futbolun kitleleri etkileme özelliğinden ileri gelmektedir.

Burada hukuki düzenleme ile maddi gerçeklik arasında hassas bir çizgi vardır. Elbette hiçbir sporcu, bir markanın tescilli logosunu alıp izinsiz şekilde ürün satamaz. Ancak bir gol sevinci ya da mizahi bir görsel kurgunun, her durumda “marka hakkına tecavüz” olarak etiketlenmesi, SMK’nın ruhuyla da bağdaşmaz.



"YARGILAMANIN KEREM ALEYHİNDE SONUÇLANMAYACAĞINI DÜŞÜNÜYORUM"

Şaşıoğlu yaptığı değerlendirmenin sonunda bu tür süreçlerin spor kamuoyunda çifte standart tartışmalarını besleyebileceğinden söz ederek "Aynı sahnede, aynı derecede bir gönderme başka bir takımın futbolcusu tarafından yapılsa, dosyanın kamuoyu tarafından nasıl değerlendirileceği sorusu, tarafsızlığa ters düşecektir." dedi ve şu ifadeler ile Kerem konusuna nokta koydu:

Sonuç olarak, somut uyuşmazlıkta mahkemenin önüne gelecek temel soru şudur: Kerem Aktürkoğlu’nun gol sevinci ve paylaşımları, SMK m.7 anlamında bir marka kullanımı mıdır ve m.29 anlamında ticari nitelikli bir tecavüz teşkil eder mi? Kanaatimce bu sorunun yanıtı "hayır" olacaktır. Bu nedenle yargılamanın Kerem Aktürkoğlu aleyhinde sonuçlanmayacağını, konunun bu şekliyle kapanacağını düşünüyorum.
 

Kaynak: HABER7.COM