03-12-2025 15:48
Modern şehir yaşamının getirdiği gıda güvenliği endişeleri ve organik ürünlerin yüksek maliyeti, kişileri kendi sebzelerini yetiştirmeye yönlendiriyor. Tohumdan başlayan bu süreç, tüm büyüme aşamalarında kontrol imkanı sunuyor.
Editor : BİROL ÖZ
Tohum Seçimi ve Kalite Kriterleri
Başarılı sebze yetiştiriciliğinin ilk adımı kaliteli tohum seçimidir. Organik, hibrit olmayan (açık tozlaşmalı) tohumlar tercih edilirken, yerel iklime uygun çeşitler önem taşır.Tohum Türleri
Açık Tozlaşmalı Tohumlar: Yeni nesil tohumlar üretilebilir, genetik çeşitlilik korunurHibrit Tohumlar (F1): Yüksek verim ama tohum tekrar kullanılamazOrganik Tohumlar: Kimyasal işlem görmemiş, doğalYerel Tohumlar: İklime adaptasyon yüksek, dayanıklıTohum Temin Kaynakları
Organik tohum şirketleriYerel tohum takas gruplarıTohum kütüphaneleriGüvenilir çiftçilerKendi ürettiğiniz sebzelerden tohum toplamaTohum Çimlendirme Hazırlığı
Bazı tohum türleri ekimden önce ön işlem gerektirirken, bazıları direkt toprakla buluşabilir. Ön işlemler çimlenme oranını artırarak başarı şansını yükseltir.Tohum Bekletme Yöntemleri
Su ile Bekletme: Fasulye, bezelye gibi sert kabuklu tohumlar 8-12 saat suda bekletilirSoğuk Katlamlama: Havuç, maydanoz gibi yavaş çimlenen tohumlar nemli kağıt havlu arasında buzdolabında 5-7 gün bekletilirSkarifikasyon: Çok sert kabuklu tohumlar zımpara kağıdı ile hafifçe aşındırılırFide Yetiştirme Ortamı
Tohum Başlatma Toprağı Karışımı
%40 torf veya hindistan cevizi lifi%30 perlit vermikülit%10 olgun kompostBu karışım hafif, iyi drene olan ve besin değeri dengeli tohum çimlendirme ortamı sağlar.Fide Tepsisi Alternatifleri
Özel fide tepsiler (çoklu bölmeli)Yumurta kutuları (karton olanlar ideal)Yoğurt kapları (dip kısmına delik açılmış)Gazeteden yapılmış saksılarTorf tablet sistemleriEkim Teknikleri ve Derinlik
Her sebzenin tohumunun farklı ekim derinliği vardır. Genel kural tohumun boyutunun 2-3 katı kadar derinlikte ekilmesidir.Sebzelere Göre Ekim Derinlikleri
Yüzeysel Ekim (0.5-1 cm)Marul, roka, tereKereviz, maydanozDereotu, fesleğenOrta Derinlik (1-2 cm)Domates, biber, patlıcanKabak, hıyar, kavunSoğan, pırasaDerin Ekim (2-4 cm)Fasulye, bezelye, nohutMısırKabak çekirdeğiEkim Adımları
1. Adım: Fide tepsilerini tohum başlatma toprağı ile doldurun.2. Adım: Toprağı hafifçe sıkıştırarak düz yüzey elde edin.3. Adım: Her bölmeye uygun derinlikte çukur açın.4. Adım: Tohumu yerleştirip üzerini hafif toprakla örtün.5. Adım: Püskürtme şişesi ile nazikçe nemlendirin.6. Adım: Şeffaf plastik veya cam ile örtü oluşturun.7. Adım: Sıcak ve ışıklı yere koyun.Çimlenme Koşulları
Sıcaklık Gereksinimleri
Sıcak Mevsim Sebzeleri (22-28°C)Domates, biber, patlıcanKabak, hıyar, kavunBamya, fasulyeSerin Mevsim Sebzeleri (15-21°C)Marul, ıspanak, rokaBrokoli, lahana, karnabaharHavuç, turp, şalgamNem Yönetimi
Çimlenme döneminde toprak sürekli nemli (ıslak değil) tutulmalıdır. Plastik örtü sera etkisi yaratarak nemi korur. Günde bir kez havalandırma yapılarak aşırı nem birikimi önlenmelidir.Işık İhtiyacı
Çimlenme sırasında dolaylı ışık yeterli olurken, kotiledon yaprakları çıktıktan sonra parlak ışık gereklidir. Yetersiz ışık uzun, zayıf fideler oluşturur.Fide Bakımı ve Gelişim
İlk Yaprak Dönemi
Kotiledon yapraklarından sonra çıkan gerçek yapraklar bitkinin olgunlaştığını gösterir. Bu aşamada sulamada dikkatli olunmalı, toprak kuruması beklenmeli.Seyreltme İşlemi
Bir bölmeye birden fazla tohum ekildiyse, en güçlü fide bırakılarak diğerleri kesilerek (çekmeden) temizlenmelidir.İlk Gübreleme
Gerçek yaprakların çıkmasından 2 hafta sonra yarım doz sıvı organik gübre uygulanabilir.Sertleştirme Süreci
Fidelerin dış ortama alınmadan önce kademeli adaptasyon süreci geçirmesi gerekir. Bu süreç 7-10 gün sürer.Sertleştirme Programı
1-2. Gün: Gölgede 1-2 saat dış ortamda tutma 3-4. Gün: Sabah güneşinde 2-3 saat tutma 5-6. Gün: Yarım gün dışarıda bırakma 7-8. Gün: Tam gün dışarıda tutma 9-10. Gün: Gece de dışarıda bırakmaDış Ortama Aktarma
Toprak Hazırlığı
Dikim yapılacak toprak iyi işlenmiş, havalandırılmış ve kompost ile zenginleştirilmiş olmalıdır. Toprak pH değeri 6.0-7.0 arasında olmalıdır.Dikim Zamanlaması
Son Don Tehlikesi Geçtikten Sonra: Domates, biber, patlıcan, hıyar Erken İlkbahar: Marul, ıspanak, brokoli, lahana Geç İlkbahar: Fasulye, kabak, kavunDikim Teknigi
1. Adım: Fideyi suyla iyice nemlendirin.2. Adım: Fide boyutundan büyük çukur açın.3. Adım: Fideyi saksısından nazikçe çıkarın.4. Adım: Kök topağını bozmadan çukura yerleştirin.5. Adım: Toprağı kök çevresine doldurup hafif bastırın.6. Adım: Bol su verin.7. Adım: İlk günler gölgeleme yapın.Sebzelere Göre Özel Dikkat Noktaları
Domates Yetiştiriciliği
Derin dikim yapılmalı (gövde toprağa gömülebilir)Destek çubuğu mutlaka kullanılmalıYan sürgünler düzenli temizlenmeliBol güneş (günde 6-8 saat) gerekliBiber ve Patlıcan
Sıcaklığa çok duyarlı, don kesinlikle görmemelirMuntazam sulama, toprak kurumamalıAğır meyve yükünde destek gerekirİlk çiçekler koparılarak bitki güçlendirilirSalatalık Sebzeler (Hıyar, Kabak)
Direkt toprağa ekim de yapılabilirBol su ve gübre isterTırmanma alanı sağlanmalıDüzenli hasat verim artırırYapraklı Yeşillikler (Marul, Roka, Ispanak)
Kısmi gölge tolere ederSık ekim yapılarak sürekli hasatDüzenli sulama kritik önem taşırSıcakta tohuma gider, serin tercih edilirYaygın Sorunlar ve Çözümler
Uzun ve Zayıf Fideler
Neden: Yetersiz ışık Çözüm: Daha parlak konuma taşıma, yapay aydınlatmaÇimlenmeyen Tohumlar
Neden: Eski tohum, yanlış sıcaklık, çok derin ekim Çözüm: Taze tohum, sıcaklık kontrolü, doğru derinlikKök Çürümesi
Neden: Aşırı sulama, kötü drenaj Çözüm: Sulama azaltma, drenaj iyileştirmeYaprak Sararması
Neden: Besin eksikliği, su problemi Çözüm: Hafif gübreleme, sulama düzenlemeBu kapsamlı yaklaşım, tohumdan hasat etmeye kadar tüm süreci kapsayarak başarılı sebze yetiştiriciliği için gereken bilgileri sunuyor.Kaynak: HABER7.COM
#ESHAHABER.COM.TR #haber #gündem #sondakika #news #press #worldnewsEditor : BİROL ÖZ
